موشک هوا به هوای حرارتی AIM-9 Sidewinder

موشک سایدوایندر با بیشینه بردی حدود نه کیلومتر، یک موشک حرارت یاب ساخت ایالات متحده است که در جنگ های مختلفی حضور داشته و کارنامه موفقی از خود بجای گذاشته است.این موشک دارای بدنه ای استوانه ای شکل است دارای بال های تثبیت کننده غلتان و همچنین دارای 2 بالچه جداشدنی است که مسئولیت کنترل سطح را بر عهده داشته و همچنین باعث افزایش مانورپذیری موشک می شود.این بالچه ها به حالتی عمود بر بال های عقب و پشت دماغه آن قرار می گیرند. اجزای اصلی موشک عبارتند از : هدایت گر مادون قرمز ، هدف یاب نوری فعال ، کلاهک انفجاری و موتور موشکسیستم هدایت مادون قرمز موشک را قادر می سازد تا اگزوز موتور هواپیما را مورد هدف قرار دهد. این سیستم از سایر سیستم های هدایتی ارزان تر است و می توان آن را در روز یا شب و یا در حالت های جنگ الکترونیکی مورد استفاده قرار داد. این سیستم همچنین شرایطی برای خلبان ایجاد می کند تا موشک را شلیک کند و از منطقه خارج شود ویا حات تدافعی – فرار به خود بگیرد در حالی که موشک خود را به سمت هدف هدایت می کند. این موشک دارای 11 گونه است در طی فرایند تکمیل آن ساخته شده اند و سعی شده در هر گونه نواقص موارد قبلی رفع شود. در طول جنگ تحمیلی نیز این موشک بوسیله جنگنده های ایرانی استفاده شد و دهها جنگنده عراقی را بکام مرگ کشاند، در شمار جنگنده های عراقی که توسط سایدوایندر شکار شدند می توان به یک فروند MiG-25RB (به وسیله F-5E و به خلبانی کاپیتان جوادپور)، و چندین میگ-21، 23 و 27،سوخو-20 و 22 ، چندین میراژ اف-1 و دست کم دو میراژ 5 اجاره شده از نیروی هوایی مصر اشاره کرد، در حال حاضر نیز تعدادی از این موشک ها باقیمانده است، اما تلاش برای نصب موشک روسی R-73 و موشک چینی PL-7 برروی جنگنده های غربی نیروی هوایی و همچنین تلاش برای ساخت موشک فاطر بر پایه موشک سایدوایندر گواهی بر این مدعا است که تعداد کمی از این موشک ها باقیمانده و همچنین آنها به پایان عمر عملیاتی خود رسیده اند.
ایم-۹ سایدوایندر نوعی موشک حرارتیاب کوتاهبرد هوابههوای
آمریکایی است که معمولاً توسط هواپیماهای جنگنده، و اخیرا تعدادی از هلیکوپترهای
هجومی، استفاده میشود. این موشک در دهه ۱۹۵۰ وارد ارتش آمریکا شد و مدلهای جدیدتر آن همچنان در این ارتش و چندین
ارتش دیگر دنیا فعال هستند. نام گذاری این موشک به خاطر مار ( افعی ) سایدوایندر
است که طعمه خود را به وسیله گرمای بدن خود طعمه شکار میکند و به خاطر شکل پرواز
گونههای اولیه این موشک که مانند حرکت مار پرواز میکردند.
سایدوایندر یکی از محبوبترین
و پرتیراژترین موشکهای غربی است که بیش از ۱۱۰ هزار عدد از آن برای آمریکا و ۲۷ کشور دیگر تولید شده و حدود یک درصد آنها
در جنگ استفاده شدهاند.
این موشک یکی از قدیمیترین،
ارزانترین، و موفقترین موشکهای هوابههوا است که تا به امروز حدود ۲۷۰ هواپیما را سرنگون کردهاست. سایدوایندر
بهگونهای طراحی شده که قابلیت بالایی برای بهینهسازی دارد و انواع و مدلهای
مختلفی از آن با قابلیتهای متفاوت تولید شدهاند.
در جنگ ایران و عراق نیز
این موشک از موشکهای اصلی هوابههوای مورد استفاده جنگندههای اف-۴، اف-۵ و اف-۱۴ ایرانی بود. نیروی هوایی شاهنشاهی ایران به عنوان بزرگترین دارنده
انواع این موشک در جهان تا سال ۷۹
میلادی :
تعداد ۴۰۰ تیر از مدل E این موشک در سالهای ۶۹-۱۹۶۸
تعداد ۱۷۰۰ تیر از مدل J/p در سالهای ۷۷-۱۹۷۱
تعداد ۲۸۸ تیر از مدل J/p در سالهای ۷۹-۱۹۷۶
را از شرکت هیوز - ریتون
ایالات متحده آمریکا خریداری کرد. با این وجود نیاز حیاتی نیروی هوایی ایران در
طول جنگ ضرورت تهیه این موشک ها را برای دولت جمهوری اسلامی ، تعین و در جریان
ماجرای مک فارلین ( ایران کنترا یا ایران گیت ) بین سالهای ۸۶-۱۹۸۵ میلادی تعداد ۳۰۰ تیر از مدل L موشک ایم-۹ سایدوایند را به واسطۀ دولت اسرائیل از ایالات
متحده خریداری کرد.
در سال های اخیر ؛ مدل
بهینۀ این موشک ( L ) در صنایع دفاعی ایران برپایه سازی گردیده و با نام
" ایم-۹+ " در حال
تولید است.
ایندکس مشخصات :
هيوز، ریتون ایم-۹ سایدوایندر :
نوع موشک : هوا به هوا
خاستگاه : ایالات متحده
آمریکا
وزن ۸۵٫۳ کیلوگرم
طول ۳٫۰۲ متر
قطر ۱۲۷ میلیمتر
کلاهک انفجار حلقوی WDU-17/B
کلاهک خرج ۹٫۴ کیلوگرم
طول بال ۲۷۹٫۴ میلیمتر
پشرانه : سوخت جامد Hercules/Bermite MK 36
برد موثر : ۱ تا ۳۵٫۴ کیلومتر
سرعت ۲٫۵ ماخ
سامانه : هدایت مادون قرمز
سکوی پرتاب : هلیکوپتر،
هواپیما
قیمت واحد : ۸۵٬۰۰۰ دلار
تاریخ تولید : سپتامبر ۱۹۵۳