با ساخت سامانههای شبیه ساز که از نظر تجهیزات و فضای درونی و کارایی دینامیکی همانند هواپیمای اصلی بودند گام مهمی برای از بین بردن چالش پیشگفته برداشته و به مرور این وسیله به جزء جداییناپذیر آموزشها تبدیل شد. 
به کمک این سامانه ها میتوان تمامی حالاتی را که شوایی بروز آنها کم یا زیاد است برای خلبان مشابهسازی کرد. 
بالاترین رده شبیه سازها از نظر هوشمندی، شبیهسازهای «فضای رزم» هستند که در آنها افزون بر شرایط محیطی، نیروهای خودی و دشمن نیز درفضای مجازی ایجاد و یا از راه دستگاه شبیه ساز دیگری به همین فضای مجازی مرتبط میشوند و به صورت گروهی مشق میکنند. 
اما برای دستیابی به تمامی این مزایا باید مرحله دشوار طراحی و ساخت شبیهساز پشت سر گذاشته شود. 
شبیه سازها با توجه به رده فناوری مورد استفاده دارای انواع ساده تا پیچیده هستند که قیمت نمونه های کامل و پیشرفته آنها که دارای 6 درجه آزادی حرکتی رو به جلو-عقب، چپ-راست، بالا-پایین و سه دوران پیرامون محورهای طولی، عرضی و عمودی هستند، امکان مشابهسازی تمامی 
حرکتهایی را که در پرواز رخ می دهد، حتی سقوط هواپیما را دارند و ویژگیهای گرافیکی بالایی نیز دارند همگی با خود هواپیما برابری کرده و گاهی گرانتر نیز هست. 
اما ویژگیهای فراوان شبیهسازها و دوره عمر بالای آنها باعث میشود برای بکارگیری در امور آموزشی به صرفه باشند. 
بعلاوه پروازهای بازآموزی خلبانان که باید هر چند ماه یکبار باشد میتواند توسط شبیه ساز و با تکرار انواع شرایط اورژانسی که در مدت پروازها توسط خلبان تجربه نشده به تعداد دفعات مورد نیاز اجرا شود، همچنین کارایی وی در تمرین با شبیه ساز ضبط وبا دیدکارشناسی موشکافی شود. 
به طور کلی شبیهساز سامانه ایی پیچیده و گران قیمت از دید هزینه های طراحی و تولید است اما این وسایل حتا تا 30 سال توانایی استفاده دارند و البته هزینه هر ساعت کار با شبیه ساز بسیار کمتر از هزینه یک ساعت آموزش با هواپیمای واقعی است. 
دانشهای گوناگونی مانند دینامیک و واپایش، واقعیت مجازی،برق الکترونیک و واپایش، ساخت و تولید، طراحی صنعتی، هوانوردی و خلبانی و ... باید به صورت هماهنگ و دقیق برای مراحل طراحی معادلات پروازی، نرم افزارها، طراحی و نصب و راهاندازی سامانه تصویری و سامانه های حرکتی استفاده شوند تا یک شبیه ساز کامل ساخته شود. 
امروز در ایران تحریمشده ما بیش از 10 نمونه شبیهساز انواع هواپیماهای جنگنده و چند نوع بالگرد ساخته شده داریم كه در پایگاه های گوناگون سرگرم ارائه خدمات هستند. 
این شبیه سازها شامل انواع گوناگون ثابت و تمام متحرک و حتی نوع 6 درجه آزادی هستند، ولی با قیمتهای بسیار کمتر از آنچه برای تهیه آنها از دیگر کشورها باید پرداخت میشد ساخته شدهاند. 
البته برای کاربردهای زمینی و دریایی و زیردریایی نیز شبیه سازهایی ساخته شده که مورد سخن این گزارش نیست. 
اما با فناوری بومی و استفاده از توان کارشناسان ودانشمندان ایرانی این شبیه سازهای ارزشمند با هزینه بسیار کمتری نسبت به نمونه دیگر کشورها ساخته شده اند. 
برای نمونه خرید شبیه ساز برای جنگنده اف-4 فانتوم به 10 میلیون دلارارز نیاز داشته که با ساخت بومی آن برای نمونه نخست یک میلیاردتومان ینی نزدیک 10 درصد و برای نمونه پسین نزدیک 3 درصد قیمت گفته شده هزینه شده است. 
همچنین شبیه ساز متحرک هواپیمای جنگنده اف-7 نیز که افزون بر نمونه تک نفره، خود دارای نمونه دو نفره آموزشی هستند و بخشی از پروازهای آموزشی در نیرویهوایی ارتش بر دوش آنهاست در مدت کمتر از یک سال ساخته شده است. 

 
برای تأمین این شبیهساز توسط شرکتهای خارجی 22 میلیارد تومان درخواست شدهبود که نهاجا با صرف 2 میلیارد یعنی 9 درصد آن پول توانا به ساخت این وسیله ارزشمند شد. 
شبیهساز جنگنده رهگیر و مهم نیروی هوایی ارتش ینی اف-14 تامکت که پیش از انقلاب خریده شده بود نیز بدست پژوهشگران ودانشمندان ایرانی بازسازی و بهسازی و با استفاده از فناوری های روز دارای توانایی های بالاتری شده است. 
به ویژه بهسازی و توسعه شبیه ساز کابین پشت این هواپیما نیز در نظر بوده است. خلبانانی که برای پرواز با تامکت، این هواپیمای بسیار ارزشمند آماده میشوند با توجه به حساسیت گمارشهای رهگیری و شتاب بالای رخدادها در درگیری های هوایی و یا نیاز به پرواز دراز مدت گشتزنی از شبیه سازها 
استفاده فراوانی میبرند. 
هواپیمای ترابری سی-130 نیز که بخش بزرگی کار ترابری هواییدر نیروی هوایی ارتش بر دوش آن است و پروازهای آموزشی زیادی نیز با آن انجام شده و البته پیشامدهاو اسیبها زیادی نیز در کارنامه خود ثبت کرده است، امروزه افزون بر بهسازی دارای شبیه ساز نیز شده است. 
این شبیهساز از نوع ثابت است ولی سامانه های درونی آن دگرگون شده و به نظر همتای با نمونه بهینه سازی شده است. 
 
بالگرد کبرا نیز که تنها بالگرد ویژه گمارش های رزمی و برخورداری از جنگ افزارهای گوناگون نقش بسزایی در نیروهای نظامی کشور داشتهو ساعات زیادی برای امور آموزشی خلبانان آن صرف میشود. 
از همین رو ساخت شبیهساز این بالگرد از نوع ثابت ولی با توانایی شلیک جنگافزار به انجام رسیده و مورد بهره برداری قرار گرفته است. 
شبیه ساز تمام متحرک بالگرد ترابری سنگین سی-اچ-47 شینوک نیز باتوانایی جایدهی وجابجایی تعداد زیادی سرباز رزمی و یا چندین تن بار از ابزارهای مهم پشتیبانی هوایی در هوانیروز ارتش ایران ساخته شده است. 
 
فناوری پیچیده طراحی، ساخت، آزمایش و ارزیابی، تولید و بکارگیری گسترده شبیهسازها به عنوان ابزارهای بسیار مهم در حفظ و افزایش مهارت نیروهای نظامی، امروز در کشورمان بومی شده و ضمن بهسازی شبیهسازهای پیشین و کنونی برای انواع ادوات نوین به ویژه هواپیماها شبیه سازهای گوناگون ثابت و متحرک توسط سازمانها ونهادهای پژوهشی و صنایع ایرانی ساخته 
شده و در حال بکارگیری است.