اف14 تامكت : افسانه يا واقعيت ؟؟؟
/**/
جنگندهٔ اف-۱۴ هنوز در نیروی هوائی
ایران بهکار میرود. هم اکنون این هواپیما در نیروی هوایی ایران استفاده میشود و
جزو جنگندههایی است که در طول جنگ ایران-عراق بسیار توسط ایران استفاده میشد. به
همین دلیل تعدادی از این جنگندهها یا نابود شدهاند یا عملاً غیر قابل استفادهاند.
امّا واحد مهندسی نیروی هوایی با بهسازی قطعات آن توانسته این هواپیما را تا حدودی
به روز نگه دارد. برترین قابلیّت این هواپیما را میتوان تجهیزات جنگ الکترونیک
بسیار پیشرفتهٔ آن دانست. بهطوریکه این هواپیما قادر است ۸ هدف هوایی را به طور
همزمان رهگیری نموده و در آن واحد به سمت ۶ هدف موشک شلیک کند. این قابلیت در کنار
موشک بسیار قوی و دقیق فونیکس (AIM-54A)، اف َA 14 را به نوعی منحصر به فرد نموده است بطوریکه در
آمریکا به نام Top Gun یا سلاح برتر شناخته می شود. تعدادی از این
جنگنده ها در پایگاه های اصفهان و بوشهر نگهداری میشوند...
اف-14 جنگنده بال متغير پيشرفته اي
است كه بديلي سيستم هاي پيچيده اش، به كامپيوتر پرنده مشهور شد. اين هواپيما بسيار
گران قيمت، قادر به پرواز در همه گونه شرايط جوي با عملكرد بهينه است.
در اواخر دهه 1960 وزارت دفاع
امريكا براي كاهش ضعف هواپيما هايي مثل اف-4 و اف-111 در برابر تهديد هواپيماهاي
ميگ-25، مناقصه ي وي. اف. ايكس. را براي ساخت يك جنگنده ي ناو نشين جديد مطرح كرد.
در ان زمان، شركت نه چندان موفق گرومن با ناكامي هاي متعددي روبرو شده بود. اما
اين بار، طرح پيشنهادي گرومن،؟ از بين 6000 طرح ديگر، برنده مناقصه شد.
ويژگي بارز طرح گرومن، بال هاي
متغيرش بود كه باعث مي شد فضاي كمتري بر روي ناو هواپيما بر اشغال شود، به باند
كوتاهتري نياز باشد، و در داگ فايت هوايي كاراتر عمل كند. حاصل كار گرومن اف-14
(تامكت) در 21 دسامبر 1970 نخستين پرواز ازمايشي را با موفقيت انجام داد. ولي در
دومين پرواز دچار سانحه شد. پس از رفع مشكل پروازهاي ازمايشي، پيش نمونه ديگري
ساخته شد، از 24 مه 1971 مجددا ازمايش هاي پروازي اغاز شد.
Condensation over an F-14 in transonic flow
تامکت در حال شکستن دیوار صوتی
از ويژگي هاي مهم تامكت، سيستم
پيشرفته كنترل سلاح ان است كه از موشك هاي فونيكس ساخت شركت هيوز استفاده مي كند.
اين سيستم قادر به دريابي همزمان24 هدف در فاصله 120-320 كيلومنري( تابع ابعاد
هدف)، وهمچنين شكار همزمان 6 هرف انتخابي در ارتفاع ها و سزعت هاي مختلف با شش
فروند موشك فونيكس است.
در اولين قرار داد فروش، مقرر شد كه
12 فروند از اين هواپيما براي نيروي دريايي ساخته شود. ولي ساخت فقط 7 فروند ار
انها ، شركت گرومن را تقريبا ورشكسته كرد، چون در حين توليد قيمت هر فروند ان 7.3
ميليون دلار پيش بيني شده اوليه به 11 ميليون دلار رسيده بود. به اين ترتيب، تامكت
گران قيمت ترين واپيكاي رده ي خودش شد. گرومن كه گرفتاريهاي مالي ديگر هم داشت، و
ضمنا كم توجهي نيروي دريايي مواجه بود. توجه شاه ايران را با تلاش هاي فراوان را
به تامكت جلب كرد و در دولت ايالات متحده هم موانع فروش اين جنگنده را به ايران را
بر طرف كرد. سرانجام با انعقاد قرار داد 2 ميليارد دلاري با ايران براي فروش 80
فروند تامكت در ژوئن 1974 گرومن از خطر ورشكستگي نجات يافت، و برنام ي تامكت مجددا
فعال شد. هواپيماي در خواستي ايران در طول سال هاي 1976 و 1978 تحويل شدند، و اين
معامله مبناي مبادله ي خلبانان و تكنسين ها براي امور اموزشي فني و خدماتي شد.
کاکپیت نه چندان به ظاهر پیشرفته
تامکت
با بروز چتدين جادثه ترديد هايي
نسبت به موتور ساخت پرات اتد ويتني به وجود امد. از همان اوايل دهه1970 با تغيير
اساسي موتور، مدل اف-14 بي ساخته شد مه نسبت به مدل قبلب عملكرد پروازي بهتري داشت
مانند: 40% كاهش شعاع دور زدن، 21% افزايش شتاب قابل تحمل g ، 80%
افزايش برد.
توليد اين هواپيما تا سال 1987
ادامه داشت و مجموعا 557 فروند از ان ساخته شد.
با تغيير اسايس موتور، مشكلات
پيشرانهبه نتيجه رسيد، و اين بار موتور اف-110 ساخت جنرال الكتريك جانشين موتور
پرات اند ويتني شد. در 29 دسامبر 1986 ازمايشات پروازي تامكت جديد يعني مدل
D اغاز شد. بر خلاف مدل قبلي مه به
سيستم هاي انالوگ مجهز بود، باعث افزايش 61% سرعت صعود و 62% افزايش شعاع عملياتي
شده، و امكان فر خاستن از روي عرشه بدون استفاده از پس سوز را فراهم كرد. اين نوع
از اف-14 را اف-14 پلاس نيز مي گويند كه اولين فروند از اين هواپيما در سال1990 به
نيروي دريايي تحويل داده شد.
ديگرمشخصات
اف 14 مدل اي
نيروگاه:
* دو تا موتور پرات اند ويتني
TF30-P-412A
* بيشترين رانش موتور( با پس سوز):
KN93
* ظرفيت مخازن سوخت داخلي: 9029 ليتر
* قادر به حمل دو مخزن سوخت رها كردني
1011 ليتري
ابعاد:
* دهانه بال: 19.54 متر تا 10.15 متر
* زاويه پس گرايي بال:
(در لبه حمله، براب نشستن بر روي ناو
هواپيما بر): 75 درجه
(در لبه حمله، بيشترين): 68 درجه
(در لبه حمله، كمترين): 20 درجه
* طول: 19.10 متر
* ارتفاع: 4.88 متر
وزن ها:
* بيشترين بار جنگي: 6577 كيلو گرم
* بيشترين وزن برخاستن: 33724 كيلو
گرم
* وزن فرود: 23510 كيلو گرم
عملكرد پروازي:
* بيشترين سرعت افقي(در ارتفاع
پايين): 1.2 ماخ
* بيشترين سرعت كروز: 1019-741 كيلو
متر بر ساعت
* سرعت واماندگي: 213 كيلومتر بر ساعت
* بيشترين نرخ صعود: 9140 متر بر
دقيقه
* كمترين مسافت برخاستن: 430 متر
* كمترين مسافت فرود: 884 متر
* سقف پروازي: 15240 متر
* برد (با سوخت بيروني): 3220 كيلومتر
تسليحات:
* يك قبضه توپ هوايي 20ميايمتري با
675 گلوله
* 4 فروند موشك اسپارو يا 4 فروند موشك
فونيكس در زير بدنه
* يك پايه تقب تسليحات در زير قسمت
ثابت هر بال با امكان نصب 4 تاسايدويندر يا 2 تا اسپارو، و يا 2 فروند فونيكس
اضافي با 2 فرمند سايدويندر
مجهز به سيستم هاي جنگ الكترونيك و
پخش كننده هاي پوشالمينيوم و شعله نما
http://i2.tinypic.com/outijr.jpg
نام(نام رسمي):F-14
نام خانوادگي(نام گذاري ناتو):Tom
cat
نام پدر(شركت سازنده):Grumman
تولد(نخستين پرواز):1971
مرگ(پايان خدمت)--
زندگي نامه(توضيحات)
هواپيماي اف-14 يكي از پيشرفته ترين
هواپيماهاي دوران خود است. به طوري كه در آن زمان به آن كامپيوتر پرنده مي گفتند.
در اواخر دهه 1960و اوايل دهه 1970
يك مناقصه توسط نيروي دريايي امريكا براي ساخت يك هواپيماي ناونشين انجام شد و طي
آن شركت امريكايي گرومن(كه دچار بحران مالي بود)، برنده اين مناقصه شد.
اين شركت نام پروژه خود را اف-14
قرار داد.
اين شركت ابتدا هزينه ساخت اين
هواپيما را در ابتدا حدود 7 ميليون دلار برآورد كرد، اما تنها باساختن چندين فروند
از آن به علت با بودن هزينه ساخت شركت گرومن را در آستانه ورشكستگي قرار داد.
به علت طولاني شدن مدت تحويل اين
هواپيما به نيروي دريايي، نيروي دريايي نيز به اين پروژه كم اطمينان شد.
در اين هنگام گرومن با جلب نظر شاه
ايران، توانست او را متقاعد به سرمايه گذاري در اين پروژه و خريد اين هواپيماها
كند.
دولت وقت امريكا نيز موافقت كرده و
مشكلات پيش روي ايران را براي خريد از بين برد.
بدين صورت دولت ايران سفارش ساخت و
خريد بيش از80 فروند از اين هواپيما را با مبلغ 2 ميليارد دلار با شركت گرومن امضا
كرد.
تاسال 1978 حدود 79 فروند به ايران
تحويل داده شد.
چند فروند باقي مانده به دليل اوضاع
نامناسب داخلي ايران(همزمان با انقلاب اسلامي ايران) هرگز تحويل داده نشد.
اخلاق(خصوصيات)
از مهمترين خصوصيات تامكت، سيستم
هدف گيري آن است كه قادر است، همزمان روي 14 هدف تا فاصله320 مايلي قفل كرده و
همزمان 6 تااز آنها را باموشك مورد حمله قرار دهد.
از ديگر امكانات اين هواپيما مي
توان از سيستم جنگ الكترونيك، پوشش پوشالمينيومي، شعله نما را نام برد.
اين جنگنده قادر به حمل موشك هاي
هوا به هوا است، كه عبارتند از:
6 AIM-7 Sparrows
4 AIM-9 Sidewinder
6 AIM-54 Phoenix
و از موشك هاي هوا به زمين مي توان:
MK-82 (500 lbs.)
4 MK-83 (1,000 lbs.)
4 MK-84 (2,000 lbs.)
MK-20 cluster bomb
4 GBU-10 LGB
GBU-12 MK-82 LGB
4 GBU-16 MK-83 LGB
4 GBU-24 MK-84 LGB
نام برد. همچنين اين هوا پيما داراي
يك مسلسل MK-61A1 Vulcan 20mm است.
كارايي
نوع كارايي: جنگنده- بمب افكن
تعداد موتور:2 تا
TF30-P-41A توربوفن پرات اند ويتني
وزن(خالي): 18950 كيلو گرم
حداكثر وزن: 32800 كيلو گرم
حداكثر سرعت: 2.3 ماخ (هر ماخ= 300
متر بر ثانيه)
حداكثر ارتفاع پروازي: بيش تر از
56000 فوت
حداكثر برد: 915 مايل
ابعاد:طول 18.6 متر، عرض 19 متر
حداكثر و 11.4 متر حداقل، ارتفاع 4.8 متر
تعداد خدمه پروازي:2 نفر
اف ۱۴ های ایران
(آسکادران اف ۱۴ در بوشهر)
اولين و تنها كشوري كه اف - ۱۴
دريافت كرد ايران بود. ميگ ـ۲۵ هاي شوروي كه فاكس بت ناميده مي شدند به كرات حريم
هوايي ايران را نقض مي كردند و ايران هيچ راهي براي مقابله با اين هواپيماي مافوق
صوت و سريع نداشت. با اين وجود خلبانان ايراني تمامي هواپيماهاي موجود را آزمايش
مي كردند تا ببينند كه آيا با آنها مي توانند با ميگ ـ ۲۵ هاي شوروي مقابله كنند
يا نه. در نهايت همه آنها هواپيماهاي اف - ۱۴ تام كت و اف ۱۵ ايگل را پيشنهاد
دادند تنها هواپيماهايي كه مي توانستند با ميگ ـ ۲۵ به مقابله بپردازند. در آگوست
۱۹۷۳ ارتش ايران تصميم به خريد هواپيماي اف ـ ۱۴ گرفت. اما دليل ديگر اصرار خريد
اين هواپيما نيروي هوايي عراق بود. آنها از سال ۱۹۷۰ با رايزني با مسئولان فرانسه
درصدد خريد ميراژ اف ـ ۱ بودند و همين نياز ايران به يك هواپيما كه برتري آنها را
حفظ كند بيشتر مي كرد. قرارداد اوليه در ژانويه شامل ۳۰ فروند مي شد اما در ژوئن
سفارش خريد ۵۰ فروند ديگر هم داده شد. اما در آن زمان شركت گرومن كه سازنده اين
هواپيما بود يك وام ۲۰۰ ميليون دلاري از سوي ارتش آمريكا را از دست داده بود و
ادامه ساخت اف ـ۱۴ براي آنان غيرممكن بود اما بانك ملي ايران براي جبران اين خسارت
۱۷۵ ميليون دلار به گرومن وام داد تا اين پروژه ادامه يابد و گرومن بتواند به ساخت
اف ـ ۱۴ ادامه دهد.
(اف ۱۴ ایران مسلح به موشک فینیکس
)
اف ـ۱۴ هاي ايران همانند تام كت هاي
نيروي دريايي آمريكا بودند و فقط چند سيستم آيونيك از آنها حذف شده بود. پايگاه
هاي ما در اين هواپيماها يكي در اصفهان و ديگري در شيراز (پايگاه جنگنده هاي
تاكتيكال شيراز) انتخاب شدند. در ماه مي ۱۹۷۴ اولين گروه از نيروي هوايي ارتش
شاهنشاهي سابق ايران براي آموزش خلباني اف ـ۱۴ به آمريكا رسيدند اين افراد همگي از
خلبانان پيشكسوت اف ـ۱۴ بودند. در ژانويه سال ۱۹۷۶ دو فروند از اين هواپيماها
تحويل ايران شدند. در آن زمان هنوز ميگ -۲۵ هاي شوروي حريم هوايي ايران را نقض مي
كردند، در آگوست ۱۹۷۷ خلبانان نيروي هوايي ايران يك هواپيماي بي كيوام ـ۳۴ اي را
در ارتفاع ۵۰ هزار پايي توسط يك موشك فينيكس سرنگون كردند و همين يك آزمايش مسئولان
شوروي را مجبور به قطع پروازهاي ميگ ۲۵ بر روي ايران كرد. همچنين از ۷۱۴ موشك اي آي ام ـ ۵۴
اي فينيكس كه سفارش داده شده بود ۲۸۴ فروند تحويل گرفته شد. با پايان يافتن دهه
۱۹۷۰ تمام سفارش ها از قبيل ۴۰۰ اي آي ام ـ۵۴ اي فينيكس از سوي دولت ايران لغو شد.
نحوه عملكرد اف ـ۱۴ هاي ايران در طول جنگ بسيار افسانه اي است. برخي از آمار چهار
در برابر يك (يعني به ازاي سقوط هر اف ـ ،۱۴ چهار فروند توسط
اين هواپيما سرنگون شده است) اين هواپيما سخن مي گويند. برخي مي گويند به دليل عدم
وجود پشتيباني قوي، از اين هواپيماها چندان استفاده نمي شده است. برخي مي گويند به
دليل وجود رادار بسيار پيشرفته از اين هواپيما در نقش چيزي مانند آواكس استفاده مي
شده است. به هرحال هرچه كه بوده همه مي دانند كه فرماندهان ارشد نيروي هوايي عراق
به خلبانان خود دستور داده بودند كه در صورت شناسايي يك اف ـ۱۴ در منطقه پروازي
بايد سريعاً از آن جا دور مي شدند. در طول جنگ هميشه حضور اف ـ۱۴ در منطقه باعث
دوركردن هواپيماهاي مهاجم عراقي مي شده است. در طول جنگ تنها دو گزارش از تلفات اف
ـ۱۴ مخابره شده است. بيشترين روش از بين بردن هواپيماهاي مهاجم توسط اف ـ۱۴ هم
استفاده از موشك فينيكس بوده است. در طول جنگ اف ـ ۱۴ انواع هواپيماهاي عراقي نظير
ميراژ اف ـ ،۱ سوخو ـ ،۲۲ ميگ ـ ،۲۱ ميگ ـ ۲۳ و ميگ ـ ۲۵ را شكار كرده است. ايران
در سال ۱۹۸۵ توانست بسياري از نظريات غربي ها را كه ايران قادر به استفاده از چند
اف ـ۱۴ به صورت همزمان نبود را باطل كند. در ۱۱ فوريه ۱۹۸۵ طي يك رژه هوايي ۲۵
فروند اف ـ۱۴ به صورت همزمان از آسمان تهران گذشتند كه اين واقعه تمام دنيا را
شوكه كرد و آن جا بود كه جهانيان به توانايي ها و قابليت هاي ايران پي بردند. در
حال حاضر گفته مي شود تعداد ۶۰ فروند اف ـ ۱۴ مورد استفاده ايران قرار مي گيرد كه
قطعات اين هواپيماها به طرق مختلف تامين مي شود. به هرحال رادار اي/ ان اي
دبليوجي۹ اين هواپيما فعال است و اف - ۱۴ هاي ايران مي توانند موشك هاي ام آي ـ۹
سايدوايندر و اي اي ام ـ۷ اسپاروو را شليك كنند. بيشتر اف ـ ۱۴ هاي ايران با دو موشك
سايدوايندر و چهار اسپاروو پرواز مي كنند. پس از پايان جنگ تحميلي، ايران پروژه
هاي موفقيت آميزي را انجام داده است كه از آنها مي توان افزايش برد رادار اي
دبليوجي ـ۹ و استفاده از آرـ۷۳ اي اي ام و چندين موشك هوا به زمين ديگر در هواپيما
نام برد. همچنين ايران به سختي بر روي پروژه ساخت موشك فينيكس در داخل كشور كار مي
كند.
(اف ۱۴ ایران در حال سوخت گیری هوایی
)
مطالب کامل در مورد اف-14 های
ایرانی
زمانی که کارائی فوق العاده
هواپیمای پیشرفته تامکت در نیروی دریایی آمریکا به خوبی به اثبات رسید، کشور ایران
نیز برای جلوگیری و پایان دادن به تهدید های هوایی اتحاد جماهیر شوروی، تعداد
نسبتاً زیادی هواپیمای اف-14 تامکت را برای نیروی هوایی خود در آن زمان، خریداری
نمود.
اسکادران تامکت های ایرانی در حال
سرویس
در اولین سال های دهه 1970، قسمت
عمده ای از هواپیماهای نیروی هوایی ایران مانند هواپیماهای اف-4 فانتوم، اف-5 نورث
روپ و بالاخره لاکهید پی سی-3 اوریون سفارش داده و تحویل گردید، گرچه هیچ یک از
این هواپیماها، توانایی مقابله با هواپیمای موفق میگ 25 که سریعترین جنگنده
عملیاتی جهان است، نداشتند. این میگ های 25، مدتی بود که بر فراز آسمان ایران به
دلخواه پرواز های شناسایی انجام می دادند و گشت زنی می کردند مزاحمت های بسیاری را
به وجود آورده و در حقیقت آن ها حریم هوایی ایران را نقض کرده بودند.
تامکت های ایرانی در پرواز جمع یا
فرمیشن بر فراز کویر
این حقیقت هنگامی بر آمریکاییان ثابت
گردید که ریچارد نیکسون در طی سفرش به ایران خود این هواپیماها را مشاهده کرده و
شاه ایران نیز در آن زمان درخواستی را مبنی بر خرید هواپیماهایی با برتری بالاتر
نسبت به میگ های 25 فاکس بت اظهار نمود. در نتیجه، آمریکا ابتدا پیشنهاد هواپیمای
موفق اف-15 را به ایران داده و سپس پیشنهاد خرید هواپیماهای اف-14 را به ایران
کرد، که حکومت آن وقت ایران هواپیمای اف-14 را پسندیده و تقاضای خرید آن را تسلیم
آمریکا کرد.
تامکت های ایرانی در پارکینگ
فرودگاه نظامی
اولین سفارش برای خرید اف-14 ها در
حدود 30 فروند بود که در ژانویه 1974 امضا گردید، که بعد ها به تعداد 80 فروند
افزایش داده شد. اولین سری این هواپیما ها در ژانویه 1976 به ایران فرستاده شد که
این هواپیما ها با موتور بهبود یافته جدیدی که بعد ها در گونه های دیگر استاندارد
گردید، تجهیز شده بودند. در می 1977، 12 فروند اف-14 دیگر نیز به ایران
تحویل شد، که یکی از آنها نیز به عنوان آزمایش برای نابود کردن یک هدف مصنوعی در
ارتفاع 50,000 پایی به کار رفته شد که موفقیت آمیز نیز بود، و همین آزمایش نیز میگ
های 25 شوروی را متقاعد ساخت که در صورت ادامه پرواز های خود بر فراز ایران، توسط
یکی از همین اف-14 ها نابود خواهند شد، در نتیجه میگ های 25 دیگر هرگز بر فراز
ایران پرواز شناسایی انجام ندادند.
تامکت ایرانی به طور کامل مسلح به
موشک های فینیکس و اسپارو
تحویل اف-14 ها تا سال 1978 و
هنگامی که هفتاد و نهمین اف-14 تحویل داده شد، ادامه یافت. همچنین 714 موشک فوق
پیشرفته دور برد هوا به هوای فینیکس نیز سفارش داده شد که تنها 284 عدد آنها به
دلیل انقلاب سال 1979 به ایران تحویل داده شد. پس از برکناری شاه از حکومت و
انقلاب شکوهمند اسلامی، دولت جدید سفارش ساخت موشک های فینیکس دیگر را لغو نموده و
تنها بر تسلیحات موجود و البته توانمندی های مهندسان و کارشناسان ایرانی تکیه کرد.
هواپیماهای تامکت ایرانی در یک
نمایشگاه هوایی در ایران
در همین دهه، پرزیدنت کارتر تحویل
هر گونه جنگ افزار را به ایران تحریم کرد که این تحریم تا به امروز نیز ادامه
دارد. بدون یاری سازندگان غربی اف-14، ایران به زودی با مشکل کمبود قطعات یدکی و
نگهداری مواجه شد که در همان موقع تلاش برای خود ساختی این قطعات آغاز گردید.
علاوه بر تاثیر تحریم ایران، شایعاتی اذعان کردند که همه 77 فروند اف-14 باقیمانده
(دو اف-14 در هنگام پرواز های آزمایشی از بین رفتند) فاقد کارائی بوده به صورتی که
دیگر نمی توانند موشک های فینیکس را شلیک کنند. البته این که چه کسی این خرابی ها
را به بار آورده یا اف-14 ها را دچار مشکل ساخته، جای بحث ندارد، اما حتی برخی
منابع در آن زمان اظهار کردند که انقلابیون اسلامی در زمان انقلاب به تلافی بر سر
حکومت باعث صدمه دیدن اف-14 ها شدند، اما چنین شایعاتی به اطمینان صحت ندارد. صرف
نظر از تمام مشکلات، در سپتامبر 1980، ایران در برابر تهاجم ناجوانمردانه کشور
بعثی عراق قرار گرفت. به علت ضعف قوای هوایی هر دو کشور، نبرد هوایی نقش بسیار
کوتاه و مختصری را در جنگ بین ایران و عراق ایفا کرد.
صحنه ای بسیار نادر از سوختگیری
تامکت های ایرانی از تانکر سوخت آمریکایی
اولین نبرد ها به وسیله خلبانان
ایرانی که بهتر تجهیز شده و بهتر آموزش دیده بودند، صورت گرفت، اما تحریم دراز مدت
از سوی آمریکا و کشورهای وابسته و شایعه پراکنی های مختلف به کاستن قدرت نیروی
هوایی ملی در برابر عراق ادامه داد. در همین اثنا بود که عراق هواپیماهای میراژ
اف-1 خود را که با موشک های جادویی ماترا آر-550 تجهیز شده بودند، تحویل گرفت و به
افزایش توانایی های نیروی هوایی کشورش قدرت بسیار بخشید. اما در مقابل، به دلیل
تحریم قطعات یدکی، تنها تعداد معدودی از اف-14 های ایرانی (10 تا 20 فروند) قابل
پرواز بودند که عمدتاً نیز به دور از نبرد و جنگ نگهداری می شدند.
تامکت های ایرانی در فرودگاه نظامی
خاتمی اصفهان در حال آماده شدن برای برخاست
این تعداد اف-14 نیز به پایگاهی
برای تشخیص هواپیماهای دشمن از فواصل دور تبدیل شده بودند، به این دلیل که از
رادارهای بسیار قدرتمندی برخوردار بودند و هیچ یک از آن ها برای جنگ تن به تن یا
داگ فایت یا نبرد نزدیک هوایی به کار نمی رفتند. برای ایفای چنین نقشی، اف-14 ها اغلب
به وسیله هواپیماهای اف-4 فانتوم مدل ئی و و اف-5 تایگر مدل ئی برای انجام ماموریت
اسکورت می شدند. حداقل تعدادی اف-14 در نبرد هوایی از بین رفتند، اما اظهارات دو
طرف در این مورد متفاوت می باشد. ایران در این زمینه ادعا دارد که 11 فروند
هواپیمای اف-14 تامکت در نبردهای هوایی بین ایران و عراق به وسیله جنگنده های
عراقی ساقط شده یا مفقود گشتند.
1- 21 نوامبر 1982: یک اف-14 ایرانی به
وسیله یک میراژ اف-1 سرنگون شد.
2- مارس 1983: اف-14 دیگری به وسیله یک
میگ 21 سرنگون شد.
3- 11 سپتامبر 1983: سرنگونی دو فروند
اف-14 در حال شناسایی هواپیمای عراقی
4- 4 اکتبر 1983: یک اف-14 ایرانی در یک
نبرد داگ فایت ساقط شد.
5- 21 نوامبر 1983: یک اف-14 در نبردی
مفقود شد.
6- 24 فوریه 1984: مفقود شدن یک فروند
اف-14.
7- 1 جولای 1984: مفقود شدن یک فروند
اف-14.
8- 11 آگوست 1984: سه فروند اف-14 ساقط
گردیده و سقوط کردند.
در همین حال، ایران ادعا می کند که
به ازای سقوط هر اف-14 ایرانی، حدود 35 تا 45 هواپیمای ساقط گردیده عراقی وجود
دارد، که البته این ادعا بسیار نزدیک به واقعیت است، چرا که واقعاً میگ های 21
عراقی در برابر تامکت های ایرانی حرفی برای گفتن نداشته و به راحتی مورد هدف قرار
می گرفتند. همچنین ایران سقوط بالای 12 فروند اف-14 دیگر را نیز پذیرفته است، اما
در عین حال نیز اظهار داشته که تمام این سقوط ها به دلیل شلیک موشک های هوایی
عراقی نبوده بلکه از واماندگی موتورها در نبرد های نزدیک و عدم قدرت کافی آنان
نشأت می گیرد.
هواپیمای تامکت ایرانی در حال پرواز
در آسمان
آمریکا ادعا می کند که تعداد اف-14
های عملیاتی ایران از 15 تا 20 فروند فراتر نمی رود، و حتی گاهی این رقم تا 10
فروند نیز پیش رفته است، و این ادعا را به این وسیله اثبات می کند که برای قابل
پرواز ساختن اف-14 های ایرانی، تعداد زیادی از آنها اوراق گشته و قطعات آنان به
عنوان قطعات یدکی برای دیگر جنگنده ها به کار رفته است. اما کشور ایران اذعان دارد
که تعداد بسیار بیشتری قابل پرواز و عملیات هستند، که البته در حقیقت ایران حدود
25 فروند اف-14 را در یک زمان در 11 فوریه 1985 بر فراز تهران به پرواز در آورد
اما این تعداد در حقیقت تنها قابل پرواز بودند و نه قابل عملیات و نبرد. اما علی
رغم تحریم های فراوان علیه ایران، ایران خود قادر به ساخت قطعات یدکی برای
هواپیماهای اف-14، اف-4 فانتوم و اف-5 هایش بوده که خود جای بسی تقدیر دارد.
هواپیمای تامکت ایرانی بر فراز کویر
در ایران
البته شایعاتی هم مبنی بر قاچاق غیر
قانونی قطعات یدکی اف-14 از آمریکا به ایران وجود دارد که البته چندان قابل اعتماد
نیست. در حالی که ایران برای در خدمت نگهداشتن تعداد اندکی از هواپیماهای غربی اش
تلاش می کند، وضعیت موشک های فینیکس هنوز هم در هاله ای از ابهام قرار دارد.
بسیاری از منابع متفق القول اند که هیچ یک از این موشک های گران قیمت در طول جنگ
ایران-عراق به کار گرفته نشدند، اما منابع دیگری نیز اعلام داشته اند که حدود 25
فروند هواپیمای عراقی توسط موشک های فینیکس سرنگون شده اند. با تمام این اوصاف،
اف-14 های ایرانی هنوز هم قادر به شلیک موشک هایی چون سایدوایندر و اسپارو که
ترتیب آنها 2 سایدوایندر و 4 اسپارو می باشد هستند.
هواپیمای تامکت ایرانی در پارکینگ
فرودگاه و با کاناپی باز
ایران هم اکنون در حال ساخت گونه
های جدید از موشک های اسپارو با توانایی های بیشتر نیز می باشد. نظریه دیگری که
وجود دارد این است که یک فروند اف-14 یا تعداد بیشتری برای پشتیبانی فنی به روسیه
نیز تحویل داده شده اند. افرادی اعتقاد دارند که دسترسی روس ها به موشک های فینیکس
ایرانی به هیئت طراحی ویمپل اجازه داده است تا موشک های R-33/AA-9 دوربرد را با استفاده از تکنولوژی
موشک فینیکس بسازند، اما رییس هیئت طراحی مشخص ساخت که نه او و نه تیم و گروه او
هیچ گاه چنین دسترسی به موشک های فینیکس نداشته اند.
تامکت ایرانی در حال پرواز مجهز به
موشک فینیکس در زیر بدنه
به هر حال عقیده بر این است که
نیروهای روس مختار به عمل گری، نگهداری و ارتقای اف-14 های ایرانی شده اند. این
هواپیماها در حال تجهیز به رادارها، موتورها و حتی کاناپی های روسی هستند که
قابلیت پرواز را به آنها به خوبی می دهد. همچنین مطبوعات ایران اظهار داشتند که
اف-14 های ایرانی در حال مجهز شدن به قطعاتی برای ایفای نقش بمب افکن های سنگین
وزن هستند، که ممکن است به موشک های هوا به زمین و ضد کشتی نیز مجهز شوند. در حال
حاضر به نظر می رسد در حقیقت 50 فروند اف-14 ایرانی در خدمت نیروی هوایی جمهوری
اسلامی ایران باشند، اما تنها حدود 30 فروند از آنها واقعاً کارائی نظامی داشته و
توانایی پرواز موثر را دارند